Read more: http://www.bloggergifs.com/2013/12/abrir-enlaces-externos-en-otra-pestana.html#ixzz2qsNiSmUb Fuente: http://www.bloggergifs.com/ Follow us: @alore67 on Twitter

terça-feira, 1 de julho de 2014

Alalá de Triacastela


Continuamos a nosa xeira dedicada aos alalás, para algúns a música mais representativa da Galiza e, en todo caso, xunto a moiñeira e a alborada, unha das suas formas típicas. Desde o "Negra Sombra" (1892), canción canónica da música galega, a cuxa letra rosaliana o compositor Xoán Montes uniu un alalá recollido en A Cruz do Incio, até a abertura de "A Lenda de Montelongo" (1924), a mais emblemática das nosas zarzuelas, pasando polo "Estrelecer" (1920) de José Doncel, o ritmo libre do alalá é martelo ou bigorna con que se conforma a música galega.

Segundo o libro de divulgación Cancioneiro popular de Galicia de Manuel Rico e Antón Santamarina "os cantos arcaicos de ritmo libre, os alalás, carecían na súa execución de acompañamento instrumental melódico ou rítmico [...]. Os alalás eran interpretados a capela, de forma pausada, usando frecuentes melismas e con liberdade recreadora na súa realización definitiva. Moitas veces, despois de interpretar a melodía do alalá, coa súa correspondente letra, repetíanse os dous últimos versos da melodía, ou os catro, co «ailalelo, ailalelo, ailalelo ailalailo»." Aínda que esencialmente vocal, mentres a moiñeira é só de gaita e a alborada é mixta, nos últimos tempos recebe mais acompañamento instrumental do necesario.

A fins do século XIX e no primeiro cuartel do século XX, co Rexurdimento da música galega, diversos autores (Ramón de Arana, Perfecto Feijó, etc.) recompilaran alalás por toda a Galiza e comezaran os primeiros estudos e monografías, como o capítulo, “Los cantos de alalá gallegos”, que Felipe Pedrell lles dedicou no tomo segundo do seu Cancionero Musical Popular Español (1917-21), que fora publicado como artigo na imprensa galega peninsular e ultramarina desde 1914. Escrebía Ramón de Arana a Pedrell xa en 1895 (citado no artigo de Javier Garbacho referido abaixo): 

No puede V. figurarse cuantísimo me alegro de la satisfacción de V. y del buena cierto que he tenido al mandarle esa pequeña muestra de nuestros hermosos cantos populares. Desconocidos (vergüenza da decirlo) por los maestros y aficionados de la región (salvo honradísimas y… muy contadas excepciones) V. como todos los españoles, habrá oído hablar de la muiñeira y alborada gallegas; pero V. con su clarísima intuición y envidiables conocimientos sospechó la existencia de algo más genial y característico, algo que refleja de manera fidelísima nuestro nostálgico carácter, esa morriña que nos ataca y nos mata, ausente de nuestro calumniado país. Y es verdad, los alalás contienen toda la poesía, toda la idílica sencillez de costumbres hoy desgraciadamente maleadas, y llevaron en sus vagas y melancólicas cadencias la soñadora poesía del espíritu de una raza, fuerte, viril, enamorada del término, de los verdes prados, de sus tristes nieblas. Los colectores de cantos gallegos, que no pasan de ser media docena de personas, incluido Adalid e Inzenga, no dieron a los alalás toda la importancia que realmente tienen; yo no sé si las dificultades de harmonización y la estructura de las frases les amedrentaron la empresa, pero lo cierto es que los alalás no aparecen en el numero y en la importancia que tienen, en las colecciones, ni los compositores de casa se dedicaron a divulgarlos. De ahí la grata sorpresa de V.

O título "Alalá de Triacastela", local situado no leste de Sarria, no camiño de Santiago, pode ser partillado por varias pezas distintas. Por un lado, atribúese ao compositor basco Alberto Garaizábal Macazaga [San Sebastián, 1875 - A Coruña, 1947] un "Alalá de Triacastela" a seis voces, a sua principal contribución á música coral galega. Por outro lado, o coro Cantar delas interpreta un "Alalá sentimental de Triacastela", con música e letra tradicionais e arranxo de Fernando G. Jácome. A letra consiste en diferentes coplas populares dedicadas á nai, das que existen múltiplas variantes. Nós acrescentamos en vídeo as interpretacións de Cántigas da Terra e de Luar na Lubre.

LETRA


PARTITURA



VÍDEOS

  
    Cántigas da Terra ("Alalá de Triacastela")                           Luar na Lubre ("Miña nai")                   

LIGAZONS

Cancioneiro Popular Galego: Eu non canto por cantar, 2014 (Letra e música: PDF)
OS SOÑOS DA MEMORIA. Documentación musical en Galicia: metodoloxías para o estudio - PDF
- F. Javier Garbayo Montabes, "Ramón de Arana, “Pizzicatto”: Corresponsal de Felipe Pedrell, crítico y ensayista musical"
- Montserrat Capelán, "Tradicionalismo y escena: una aproximación a la música escénica de José Baldomir"
- Carmen Malde, "El averiguador popular: Ramón de Arana y su cancionero Cantos, Bailes y Tonadas de Galicia (1910)"
LETRA: "Miña nai, miña naiciña" (ogalego.eu)
LETRA E PARTITURA: "Alalá sentimental de Triacastela" PDF (cantardelas)

Sem comentários:

Enviar um comentário