Alalá de Muxía

O Alalá ou "canto de mariñeiros" de Muxía, de notábel antiguidade, é un canto de mariñeiros para encomendaren as súas vidas á milagreira imaxe da Virxe da Barca. Para algúns trata sobre o reclamo das mulleres á Virxe do Mar para esta lles devolver os seus homes.

SANTUARIO DA BARCA

O Santuario, que se ergue ao carón do mar, perto da vila de Muxía, cristianiza un culto litolátrico que recúa para a protohistoria. A "barca de pedra" (que algúns evemerizan vendo a súa orixe nas naves fenicias que viñan procurar metais à Galiza) é un motivo céltico presente na Galiza (Muxía, Cedeira, Pobra do Caramiñal) e na Bretaña, tamén ele cristianizado no relato xacobeu (os discípulos traceran o corpo do santo nun barco de pedra). No mundo celta o elemento maravilloso e paradoxal pode representar o paso ao alén.  A lenda conta que a Virxe chegou á costa galega nun barco de pedra para reconfortar o apóstolo Santiago perante a difícil tarefa de adoutrinar as xentes do lugar. Documentos históricos testemuñan este estreito vínculo entre o Santuario da Barca e a peregrinación a Compostela. Tres grandes rochas foron identificadas con diversos elementos da nave: o casco (a pedra de abalar), a vela (pedra dos cadrís ou da vela) e o leme (a pedra do temón). A lenda di que a imaxe da virxe apareceu debaixo de unha destas pedras, e foi levada para a igrexa da vila, pero misteriosamente desapareceu para volverse a encontrar no mesmo lugar onde aparecera. Así foi que naceu o santuario da Virxe, para deixala vixiante sobre o mar que a vira chegar. 

IMAXES

Muxía en 1914. Fonte: Que pasa na Costa

   O santuario coa pedra de abalar en primeiro plano. Fonte: Que Pasa na Costa

Vista xeral da Ponta da Barca - Fonte: Turgalicia

 
Procesión da Nosa Señora da Barca. Fonte: Turgalicia - ABC viajes
 

Santiago ante a Virxe no retábulo maior da Barca (desaparecido no natal de 2013)

Fonte: Que pasa na Costa - Foto XM Lema
Procesión da Nosa Señora da Barca. Fonte: Turgalicia - ABC viajes

LETRA

O anterior é unha serie de coplas dedicadas á Nosa Señora da Barca (entre as que se inclúen variantes). Algunhas delas, en diversa orde, son interpretadas nas diferentes versións do Alalá de Muxía. Están tiradas das fontes indicadas abaixo [LIGAZÓNS] e das mesmas interpretacións.

PARTITURA

 

CAPAS / VÍDEOS / AUDIOS

Luar na Lubre - Rodrigo Romaní - Hector Lorenzo - Uxía

Vai de seguido unha relación (que se pretende exhaustiva até ao momento) de interpretacións, en video e en audio, do Alalá de Muxía disponíveis na rede.

Paulino Pereiro (Cancións de aquí e acolá, op. 71, Nosa Señora da Barca, nº 23, 2000) [Youtube] - Alalá de Muxia para cuarteto de corda, op. 128 (2007/8) [Youtube] - Luar na Lubre (Camiños da fin da terra, 2007) [Youtube] - Uxía (Eterno navegar, 2008) [Youtube - Vimeo] - Coral de Ruada (2010) [Youtube] - Xavier Díaz (2010) [Youtube] - Javi de Muxía (2010) [Youtube] - Cántigas da Terra (2012) [Youtube] - Orfeón de Voces Graves Alcoa (2012) [Youtube] - Alba Carmona e Mata Torres (2013) [Youtube 1 - Youtube 2] - Coro da Etrad (2013) [Youtube]- Orfeón Mariñeiro do Berbés (2014) [Youtube]

Rodrigo Romaní, Albeida (2000) [Grooveshark] - Coral De Ruada (2007) [Coralderuada] - Hector Lorenzo, Dezasete (2013) [Spotify]

Entre as diferentes versións podemos destacar os traballos de Paulino Pereiro:

Cancións de aquí e acolá, op. 71, inclui co número 23 o tema "Nosa Señora da Barca (Alalá de Muxía)", para trío vocal a capella (soprano, contratenor e barítono). Harmonización dunha melodía popular galega. Os intérpretes na gravación foron o Taller de Canto do Orfeón Terra Nosa dirixido por Miro Moreira.

Anos depois (2007-8) voltaria sobre o mesmo tema no seu opus 128, para cuarteto de corda, sobre unha melodía popular.
 Os intérpretes que gravaron o vídeo (2009) no Salón de Actos de Caixa Galicia en Lugo foron o Grupo Instrumental Siglo XX, dirixido por Florian Vlashi. 

Xabier Díaz : Alalá de Muxía (2010)

LIGAZÓNS

Fotografia da capa: O santuario sen as torres Proxecto Buserana (as torres foron erixidas en 1959).

Sobre o santuario: Wikipedia - Concello de Muxía - Santuarios Marianos de Galicia [pp. 60 ss.] - "Una colosal piedra oscilante en el santuario de la Virgen de la Cabeza" [Blogue La Higuera Jaen] - "Reflexións sobre o incencio do Santuario da Barca de Muxía" [Que pasa na costa] . A Romaría da Barca (DVD, 2012) [Semescom - vimeo] -Vídeo aéreo de Muxía e o Santuario - [Fotonazos] - "O camiño" [Proxecto Buserana]

Letra: O galego - Xunta compilación escolar Sada PDF - Cancioneiro de Monfero Páx. 39 (3) - Luar na Lubre - Cancioneiro Popular Galego: Eu non canto por cantar, 2014 (Letra e música: PDF)

Partitura: Cancioneiro Popular Galego: Eu non canto por cantar, 2014 (Letra e música: PDF)

Luar Na Lubre: Camiños da fin da terra 2007 - Ghastaspista

Paulino Pereiro: Ficha: curriculum e obras (Asociación Galega de Compositores) - Wikipedia - Cancións de aquí e acolá